Cách trung tâm huyện lỵ chừng 10 km về phía Tây Bắc, xã Xuân Thiên có diện tích đất tự nhiên 801,76 ha. Với 2.440 hộ, 7.844 nhân khẩu. Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về XD NTM, những năm qua, được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của TT HU - HĐND - UBND huyện, Cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể và nhân dân xã Xuân Thiên đã chung sức, đồng lòng vượt qua muôn vàn khó khăn, đến nay, địa phương đã được Hội đồng thẩm định NTM huyện thẩm định hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM theo quy định.                                                                                                                                                                                                      

 Xuất phát là quê hương giàu truyền thống cách mạng, cần cù, sáng tạo trong lao động sản xuất. Mặc dù gặp nhiều khó khăn do xuất phát điểm thấp so với mặt bằng chung của huyện, kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, các ngành nghề chưa phát triển, thu nhập đầu người năm 2010 mới chỉ đạt 8,6 triệu đồng/người/năm; Tỷ lệ hộ nghèo chiếm  26,8%, tỷ lệ lao động nông nghiệp chiếm 80%; Cơ sở vật chất, giáo dục chưa đạt chuẩn, nhà văn hóa, khu thể thao còn thiếu, công sở làm việc chưa đáp ứng nhu cầu; Hệ thống giao thông nội đồng, giao thông nông thôn, kênh mương nội đồng phục vụ cho sản xuất và đi lại mới đáp ứng được 40% so với yêu cầu.

         Xác định chương trình mục tiêu QG về xây dựng NTM là một nhiệm vụ mới và khó đối với cấp cơ sở, tuy nhiên việc xây dựng thành công NTM trên địa bàn xã sẽ là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo QP – AN, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Do đó, xã Xuân Thiên đã chủ động và có nhiều cách làm sáng tạo, hiệu quả trong thực hiện các tiêu chí nông thôn mới theo bộ tiêu chí Quốc gia. Xã đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, xây dựng chương trình hành động thực hiện, phân công các đồng chí UVBTV, Ban chấp hành, các ngành, đoàn thể, cán bộ công chức phụ trách và hướng dẫn các thôn tổ chức thực hiện. Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về chương trình xây dựng nông thôn mới đến mọi người dân. Xã Xuân Thiên cũng đã ban hành các cơ chế chính sách hỗ trợ kích cầu các thôn và nhân dân đầu tư xây dựng các hạng mục công trình theo tiêu chí NTM như hỗ trợ 20 triệu đồng cho 1 km đường giao thông thôn xóm xây dựng năm 2013 và 2014; Hỗ trợ toàn bộ xi măng và 20 triệu đồng xây dựng mới nhà văn hóa thôn; Hỗ trợ xi măng cho các thôn xây dựng đường, lề đường, kênh mương. Đồng thời địa phương huy động nhiều nguồn vốn khác nhau để xây dựng các công trình cơ bản, với tổng nguồn đã huy động hơn 176tỷ đồng, đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn, xây dựng và nâng cấp hệ thống đường giao thông liên thôn, trục thôn; Xây dựng hệ thống mương tiêu khu dân cư; cải tạo nâng cấp hệ thống lưới điện, đầu tư sửa chữa trạm y tế, đầu tư mua sắm trang thiết bị, xây dựng và hoàn thiện nhà văn hóa thôn; hàng trăm gia đình đã đầu tư xây dựng, cải tạo nâng cấp nhà ở khu dân cư. Trong đó, ngân sách Trung ương và ngân sách tỉnh, huyện chiếm 5,6%; Ngân sách xã chiếm 8,1 %; Doanh nghiệp chiếm 2,3%; Nhà hảo tâm, con em địa phương xa quê ủng hộ cho thôn và xã 6,2%. Còn lại là vốn nhân dân. Cùng với đó, trong những năm qua, xã Xuân Thiên đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các cơ sơ sản xuất, kinh doanh, dịch vụ phát triển, xây dựng các mô hình sản xuất để tăng giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích và tăng thu nhập cho nhân dân, như: Mô hình trang trại, gia trại chăn nuôi gia súc, gia cầm, thủy sản thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm. v.v... Do thực hiện đồng bồ các giải pháp, nên đến tháng 10/2018, thu nhập bình quân của người dân trong xã đạt 34,6 triệu đồng/ người/ năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,8 %; tỉ lệ lao động trong độ tuổi có việc làm thường xuyên đạt 97,52%; QP - AN được đảm bảo, hệ thống chính trị ngày càng vững chắc.

Có thể nói, được sự quan tâm lãnh đạo - chỉ đạo của BTV HU - TTHĐND - UBND huyện, sự giúp đỡ của các phòng ngành liên quan, đặc biệt là sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự tham gia hưởng ứng nhiệt tình của toàn thể cán bộ - đảng viên và bà con nhân dân, đến nay xã Xuân Thiên đã hoàn thành 19/19 tiêu chí theo quy định. Đây sẽ là tiền đề để địa phương phấn đấu đạt xã kiểu mẫu trong thời gian sớm nhất./.