Phố Đầm thuộc làng Quảng Ích, xã Xuân Thiên, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa được xây dựng từ những năm đầu của thế kỷ XX, mang lối kiến trúc độc đáo, nhiều ngôi nhà cổ ở phố Đầm hiện nay vẫn được người dân gìn giữ, còn đậm nét các dấu tích của một khu phố buôn bán sầm uất bậc nhất cuối triều Nguyễn và thời Pháp thuộc. Phố Đầm đã được công nhận là điểm du lịch theo QĐ số 47/QĐ - UBND ngày 7/01/2020 của UBND tỉnh Thanh Hóa.
Theo các tài liệu cổ được xã Xuân Thiên sưu tầm, với lợi thế “cận lộ, cận giang”, Xuân Thiên trước kia là một điểm buôn bán sầm uất trên bến, dưới thuyền, có bến đò Đầm, có chợ Đầm. Ở thế kỷ XIX, nơi đây là một vùng trù phú lái buôn bốn phương và các hộ đến họp nhiều - là nơi trung chuyển hàng hóa của các thương nhân đưa hàng từ miền xuôi lên miền ngược và sang Lào, cũng như đưa các lâm thổ sản từ miền núi xuống tập kết... Thời thuộc Pháp, tại vị trí bến đò Đầm còn làm thành một bến phà nối con đường cái Tây, nối từ Quốc lộ 47B sang Quốc lộ 15 A. Chợ Đầm nổi tiếng trong vùng với những mặt hàng thủ công tinh xảo, những lâm, thủy sản ở miền ngược và miền xuôi tập trung về. Ở đây các nghề thủ công rất phát triển, như: nề, nhuộm, đan lát, may mặc, kim hoàn, sành gốm, nồi đất, gạch ngói. Các nghề buôn bán dịch vụ, chuyên chở đường bộ, đường sông ngày càng phát triển. Cảnh người mua, người bán tấp nập, từ bến sông lên đến phố Đầm, tạo nên cảnh trên bến dưới thuyền rất sôi động thời bấy giờ. Chính vì điều kiện thuận lợi, làm ăn phát đạt nên nhiều người dân ở khắp mọi nơi đều tìm đến phố Đầm để là nơi an cư lập nghiệp. Cũng chính lẽ đó mà nhiều ngôi nhà cổ có kiến trúc đẹp đã được chủ nhân tạo dựng nên.
Trước những năm 70, xã Xuân Thiên có khoảng 100 ngôi nhà cổ, tập trung phổ biến ở phố Đầm, nhưng hiện nay chỉ còn gần 20 ngôi nhà giữ được gần nguyên dáng cổ xưa và các đồ dùng sinh hoạt trong gia đình. Những ngôi nhà cổ xưa đều mang nét kiến trúc hai tầng mái đỏ. Nhà được xây bằng tường gạch nung và vôi, mái ngói đất sét nung tiêu biểu như nhà của gia đình bà Cao Thị Đức (89 tuổi) - một trong những gia đình vẫn giữ nguyên vẹn ngôi nhà cổ. Ngôi nhà đã hơn 100 năm tuổi, được xây dựng từ thời cha ông để lại. Trước đây cả gia đình thường quây quần với nhau trong căn nhà ấm cúng này. Sau này ngôi nhà còn được nhiều người dân buôn bán đến thuê để ở. Đến nay gia đình bà là thế hệ thứ 5 ở trong ngôi nhà này. Ngôi nhà được xây dựng với kiến trúc hai tầng mái đỏ. Trần nhà được làm bằng lim trải qua những biến thiên của thời gian nhưng đến nay vẫn không hề bị thay đổi, mối mọt. Ngay cả cầu thang đi lên tầng nhà cũng được gia đình cẩn thận làm bằng lim chắc chắn. Ngôi nhà rộng rãi, thoáng mát, tọa lạc trong khuôn viên rộng hàng trăm mét vuông, khiến người mọi thành viên trong gia đình đều cảm giác thư thái, thoải mái. Những ngôi nhà này mát vào mùa hè, ấm áp mùa đông, khiến ai cũng rất thích.
Trước đây những ngôi nhà ở Phố Đầm đều gắn liền với những cửa hàng nổi tiếng, như phòng khám răng, hiệu thuốc bắc nổi tiếng Quảng Phát, Nam Ích Long, rồi những tiệm bán vàng, bạc... Thế nhưng đến nay, mặc dù không còn làm những nghề gia truyền của ông cha để lại, nhưng những ngôi nhà này vẫn còn giữ tên biển như để nhớ lại thời hoàng kim của ông cha. Thời gian trôi qua, ngôi nhà cổ đã xuống cấp và được gia đình sửa chữa lại, thuận tiện cho sinh hoạt hàng ngày. Ngày nay, nhiều người dân Phố Đầm vẫn còn duy trì nghề cha ông, đi tận sang Lào, các vùng miền núi của tỉnh thu gom mật ong, các loại lâm thổ sản để bán khắp tỉnh...
Một số hình ảnh về Phố đầm